DEHB çocuğumun geleceğini nasıl etkiler?
DEHB şiddeti değişebilir. DEHB’li bazı yetişkinler için organizasyon, konsantrasyon, önceliklendirme ve odaklanma ile ilgili sorunlar aslında daha da kötüleşebilir. Son teslim tarihlerini ve önemli olayları kaçırabilirler.
DEHB nedir?
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), dürtüsellik, dikkat süresi ve çoğu durumda hiperaktivite ile ilgili sorunlara neden olan tedavi edilebilir bir nörobiyolojik durumdur. Çocukların %3 ila %5’ini etkiler.
Pek çok çocuk bol miktarda enerjiye sahiptir ve konsantre olmakta zorlanırlar. Ancak DEHB’li bir çocuk bu davranışı sürekli olarak gösterecektir. Sorun ayrıca çok daha aşırı olacak ve bu nedenle okulda başa çıkmakta zorlanabilirler. DEHB’li bir çocuk ihtiyaç duyduğu yardımı alamazsa, bu sorun yetişkinlikte de devam edebilir.
DEHB’nin kendisi bir öğrenme güçlüğü olmasa da bu durumdaki çocukların disleksi gibi öğrenme güçlüğü semptomlarını da gösterme olasılığı daha yüksektir.
DEHB’ye ne sebep olur?
DEHB’nin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak araştırmalar DEHB’den muzdarip çocuklarda beynin belirli bölgelerinin daha yavaş çalıştığını göstermiştir. DEHB’nin ailelerde görülme eğiliminde olduğu için genetik faktörlerin dahil olduğu düşünülmektedir.
Kafa travması veya doğumda beyin yaralanmalarına neden olan komplikasyonlar da DEHB gelişiminde rol oynamıştır. Ancak bunun yaygın bir faktör olduğu düşünülmemektedir. Hamilelik sırasında sigara dumanı ve alkol kötüye kullanımı da DEHB gelişen çocuklarla bağlantılı olabilir. Gıda alerjileri, aşırı şeker, kötü ev hayatı ve çok fazla TV izlemenin DEHB’nin gelişiminde faktörler olduğu düşünülmemektedir.
Olumlu tarafı ise, hiperaktivite gelişecek ve çoğu yetişkin, kendilerini hala huzursuz ve rahatlayamasalar bile hareketsiz oturabilecekler. Yetişkinler için en şiddetli semptomlardan biri, sabırsızlığa, ruh hali değişimlerine ve ilişkileri zorlaştırmaya neden olabilen dürtüselliktir.
Şiddetli DEHB teşhisi konan yetişkinler, istihdamla ilgili aşağıdaki tavsiyelere uymayı yararlı bulabilir:
- Sıkıcı ve detay odaklı işlerden kaçının
- Dikkat dağınıklığını azaltmak için çalışma ortamlarını yapılandırın
- En uyanık olduklarında sıkıcı veya tekrarlayan ödevler üzerinde çalışın.
- Üzerinde çalışmaya başlamadan önce ödevlerin tam olarak anlaşıldığından emin olun.
DEHB’li çocuğu olan her ebeveyn, çocukları büyüdükçe ne olacağı konusunda endişe duyacaktır. DEHB’li bir çocuğun yetişkin yaşamlarında mutlu ve başarılı olmasına yardımcı olmak için erken teşhis ve tedavinin araçsal olduğunu hatırlamak önemlidir.
Pek çok başarı öyküsü var, örneğin 2004 Atina ve 2008 Pekin Olimpiyatlarında inanılmaz 14 altın madalya kazanan Amerikalı olimpik yüzücü Michael Phelps’in öyküsü. Phelps için yüzmek sadece kazanan bir spor değil, onun DEHB’sini yönetmenin bir yolu. Phelps’in annesi Debbie, oğlunun hareketsiz oturmama ve odaklanamama gibi klasik DEHB belirtileri sergilemesini anlattı. Ancak bunu yüzmeye yönlendirdi ve sürekli destek, övgü ve cesaretlendirme ile DEHB’si ile başa çıkmaya başladı.